طراحی تجربه کاربری
طراحی تجربه کاربری یا UX موضوع بحث تمامی سایت ها و اپلیکیشن هاست، چرا که از اهمیت بالایی در میزان بازدید و جذب مخاطبان دارد. برای درک بهتر UX به زمانی فکر کنید که می خواهید با نرم افزار اسنپ و یا دیگر تاکسی های اینترنتی مبدا خود را مشخص کنید، آیا استفاده از اسنپ راحت است و یا سایر اپلیکیشن ها؟ این تجربه ای که از استفاده این برنامه ها بدست آورده اید برای طراحان تجربه کاربری ارزشمند است و این تجربیات را چه خوب و چه بد آنالیز می کنند و در جهت حل تجربیات بد شما یک UX طراحی می کنند.
آنچه در این مطلب میخوانید:
طراحی تجربه کاربری چیست؟
منظور از UX یا همان User Experience، تجربه کاربر از یک فضای تعاملی می باشد. منظور از فضای تعاملی، فضایی است که یک کاربر در آن با یک سیستم به تبادل اطلاعات می پردازد و درصورت نداشتن رضایت کافی از آن سیستم به سیستم دیگری روی می آورد. البته باید گفت که منظور اصلی از UX، طراحی تجربه کاربری می باشد.
در بالا مثالی از تاکسی های اینترنتی را برای درک بهتر تجربه کاربری زدیم و همان طور که مشاهده کردید لازم است که شخصی به شناسایی تجربیات خوب و بد کاربران بپردازد و برای رفع خطاها و بهترکردن هر چه بیشتر تلاش کند. آن شخص، می تواند طراح تجربه کاربری یا طراح UX باشد. البته در هیچ جای دنیا گفته نشده است که تمامی این کارها را باید فقط طراح UX انجام دهد ممکن است، فقط یک طراح رابط کاربری استخدام کنید و طرح هایی که او می دهد مطابق با اصول تجربه کاربری نیز باشد.
دو حرف U و X بیشتر در کنار UI به کار می رود و هر دوی آن ها در طراحی وبسایت ها ، طراحی جلد کتاب و اپلیکیشن های موبایل به کار می روند. UI همان واسط کاربری یا رابط کاربری می باشد هنگامی که یک وبسایت را سرچ کرده و می یابید اولین چیزی که می بینید رابط کاربری سایت می باشد. قالب ظاهری جذاب، واکنش گرابودن نسبت به گوشی و تبلت و سایز های مختلف دستگاه ها نتیجه زحمات یک طراح رابط کاربری می باشد. به گفته استیو جابز، طراحی فقط ظاهر نیست، عضو اصلی طراحی، نحوه عملکرد است.
تاریخچه ux
دان نورمن را پدر UX و طراحی تجربه کاربری می شناسند، وی برای اولین بار هنگامی که به عنوان مشاور در دهه 1990 در شرکت اپل با عنوان شغلی User Experience Architect استخدام شد. روانشناس، محقق و مشاور دان نورمن را به عنوان پدر UX نیز می شناسند. دان نورمن در این باره گفته است: «طراحی تجربه کاربری تمامی جوانب تعامل کاربر نهایی با شرکت، خدمات و محصولاتش را شامل میشود» مفهوم UX، مدت زیادی قبل از او هم وجود داشتهاست. قرنهاست که انسانها به دنبال بهینهسازی محیط اطراف خود برای حداکثر راحتی کاربر هستند.
کاربرد طراحی تجربه کاربری
هدف از طراحی تجربه کاربری در تجارت، بهبود رضایت مشتری و وفاداری از طریق ابزار ، سهولت استفاده و لذت ارائه شده در تعامل با یک محصول است. تجربه کاربر از هر چیزی را یوزراکسپرینس گویند. چندین سال پیش را تصور کنید، زمانی که برای پوست کندن یک سیب زمینی یا بادمجان فقط از چاقو باید استفاده می کردیم. بله درست است می خواهیم پوست کن هایی که اختراع شدند را مثال بزنیم، دلیل آن هم این است که طراحان تجربه کاربری، سختی این کار را از تجربه کاربران شناسایی کرده و یک محصول جدید اختراع کرده اند. یا مثلا اگر برای نوشتن مطلبی نیاز دارید تا از خودکار استفاده کنید هنگام استفاده از آن در صورتی که روان نباشد به احتمال زیاد آن را کنار گذاشته به دنبال چیز دیگری برای نوشتن می گردید به دلیل آن که تجربه خوبی از کار کردن با آن خودکار نداشته اید.
اصول طراحی تجربه کاربری
طراحی تجربه کاربری دقیق و اصولی به نوعی با هویت بصری برند در ارتباط است. طراحی گرافیکی سایت باید با نوع تجربهای که در سایت یا اپلیکیشن میسازد همخوانی کامل داشته است. به همین دلیل تاثیر UX در برندینگ کاملا مشهود است. وقتی به کاربرتان یک تجربه جذاب میدهید او هیچوقت این تجربه را فراموش نمیکند. طراحی UX ممکن است در موارد زیر دخالت کند و پیشنهادهایی برای بهینهسازی و راحتسازی تعامل کاربر با سیستم ارائه نماید:
- تعیین نقشه سایت
- طراحی رابط کاربری (رنگهای معنادار، چیدمان کاربردی، ترتیب گزینهها،…)
- برنامهنویسی (روند ثبت فرم ها، شیوه ذخیرهسازی اطلاعات کاربر، مراحل خرید و …)
- محتوای متنی و تصویری (عناوین بخشها، وضوح نوشتهها و توضیحات، تصاویر راهنما، تصویرسازیها،…)
- و حتی در استراتژیها و بخشهای عملیاتی وبسایت (نظیر شیوه ارسال کالا در سایتهای فروشگاهی)
ضرورت طراحی تجربه کاربری سایت
در طراحی سایت های فروشگاهی، سایت های شرکتی و طراحی انواع سایت های مختلف دیگر، UI و UX دو اصل مهمی هستند که باید به کار برده شوند. اما این UX است که باعث می شود مخاطب و یا کاربر تصمیم به انجام کاری در یک وبسایت بگیرد یعنی اگر سایت تصمیم به فروش محصولی دارد طراحی تجربه کاربری عالی می تواند کاربر را به این کار تشویق و ترغیب کند. همان طور که در بخش قیف بازاریابی در مورد نحوه تبدیل مخاطب به مشتری صحبت کردیم. باید بدانید که دادن انگیزه ای برای خرید یک محصول یکی از راه کارهایی است که طراحان تجربه کاربری به کار می برند، حال این محصول می تواند خدمات طراحی لوگو اسم، خدمات طراحی سایت، یا همانند دیجی کالا به معنای واقعی کلمه، یک محصول برای خرید کردن باشد.
طراح و یا طراحان تجربه کاربری یک وبسایت تمام تلاش خود را می کنند تا در مرحله اول، تمامی نیاز های کاربر از پیداکردن سایت شما را برطرف کنند، سپس به انجام کاری مانند قراردادن ایمیل یا مطالعه یک مقاله و یا هر کارتعاملی دیگر تشویق کنند.
اجزا و اصول طراحی تجربه کاربری
مواردی که در بررسی تجربه کاربری یک سایت لازم است بررسی شوند را در ادامه اورده ایم. این اجزا نمونه ای از نکاتی است که در طراحی تجربه کاربری باید رعایت شوند
- Usability یا کاربردپذیری یک وبسایت
- معماری اطلاعات در وبسایت (AI)
- پژوهش و تحقیق در میان کاربران
- استراتژی محتوای وبسایت
- چیدن استراتژی تجربه کاربری
- طراحی وبسایت مطابق با المان های طراحی تجربه کاربری
در کاربردپذیری باید در نظر بگیرید که در نهایت کاربر اصلی یک انسان است، پس:
- باید راههای ارتباط با محصول برای کاربران مشخص شود.
- برای فعالیتهای ویژه از رنگها استفاده شود.
- سرعت لودینگ صفحات افزایش یابد.
- از المان های مفهومی برای استفاده کاربران استفاده شود.
- در تمام قسمتها سادگی و کاربر محوری در نظر گرفته شود.
منظور از معماری اطلاعات نیز مدیریت اطلاعات برای کاربران است یعنی برای مثال منوها یا فرم های سایت را به گونه ای طراحی کنند که نیاز های کاربران از جستجوی سایت بر طرف شود. پزوهش و تحقیق در میان کاربران به روش های مختلف انجام می شود که در جدول زیر چند نمونه از آن ها آورده شده است:
نظر سنجی از طریق ایمیل و شبکه های اجتماعی |
نظر سنجی چهره به چهره |
مصاحبه با کاربران |
رصد کردن فعالیتهای کاربر |
تاثیر تجربه کاربری در سئو
همه کسانی که اطلاعات کمی نیز درباره حوزه سئو دارند از اهمیت بالای طراحی تجربه کاربری در بهینه سازی یک وبسایت برای موتورهای جستجوگر مخصوصا گوگل آگاه هستند. گوگل طی سالیان دراز تغییرات فراوانی کرده است و رفته رفته تمرکز اصلی خود را بر روی تعامل کاربران با وبسایت ها گذاشته است و به همان نسبت جایگاه یک وبسایت را تغییر می دهد. الگوریتم رنک برین گوگل کاربران را زیرنظر گرفته و نسبت به رفتار و میزان تعامل کاربران با یک وبسایت، عمل می کند. پس می توان گفت که چون UX هم به بررسی تجربه های کاربران می پردازد، با بهتر کردن تجربه کاربری یک سایت می توان جایگاه خوبی در نتایج جستجوی گوگل کسب کرد.
چه کسانی باید از تجربه کاربری استفاده کنند؟
بنا به جامعیت طراحی UX که در بالا نیز به آن اشاره کردیم، تقریبا همه از UX به نحوی استفاده می کنند. هر چیزی که دریافت تجربه خوشایند از آن به کسب رضایت ما کمک کند نیازمند فردی است که طراح تجربه کاربری باشد. در اصول طراحی تجربه کاربری مهمترین مسئله نقش کاربر است. باید دید کاربران چه نگاهی به سایت شما دارند. از نمونه های روزمره UXd، آشپزی است که اگر غذایی که در یک رستوران پخته می شود، رضایت مشتری را جلب نکند دیگر تمایلی در مشتری برای مراعه به آن رستوران وجود نخواهد داشت. مثال هایی از این دست بسیارند، چون هر چیزی که برای یک کاربر ارزشمند است نتیجه طراحی UX فردی است که نیازهای آن کاربران را شناسایی کرده است.
جمع بندی
طراحی تجربه کاربری یا UX design ایجاد یک تجربه خوب برای ماندگاری یک کاربر در یک سیستم تعاملی است که توسط طراحان UX شناسایی می شوند. مقاله های بسیاری در سایت های مختلف وجود داشته اند که تجربه کاربری و رابط کاربری را توضیح داده اند اما به این نکته باید توجه کرد که این دسته از مقالات به نوعی ناقص می باشند چرا که به عنوان مثال طراحی UX چیزی نیست که برای یک بار در یک مثال بتوان آن را توضیح داد و ادعا کرد که همین است و بس.
رفته رفته با پیشرفت تکنولوژی و افزایش سطح آگاهی مردم، تجارب آن ها نیز تغییر می کنند و شناسایی این تجربه ها همه روزه سخت تر و دشوار تر می شود و نیاز بیشتری به این تخصص احساس می شود. در این مقاله مفهوم جامعی از طراحی تجربه کاربری و نحوه طراحی و کاربرد ها آن به شما عزیزان و همراهان پارماتیک ارائه دهیم، اگر سوالی یا نظری درباره این مقاله دارید در قسمت نظرات با ما مطرح کنید.
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
چگونه یک فتوشاپ کار حرفه ای شویم؟
مسکات چیست و چه تاثیری در برند دارد؟
دیدگاهتان را بنویسید