فضای منفی در طراحی لوگو؛ جذابیت را به آرم خود هدیه دهید!
طراحی لوگو به عنوان یکی از بخش های طراحی گرافیک از گذشته تاکنون، به دلیل اهمیت بالایی که در بحث برندینگ داشته است، به چنان درجه ای رسیده است که امروزه به عنوان یک تخصص و یا یک علم به آن نگاه می شود. همواره سبک ها و روش های طراحی مختلفی به این علم افزوده می شود که هر طراح لوگویی نیازمند آشنایی با آن و استفاده از آنها در طراحی های خود است. اکنون نیز در این مقاله قصد داریم تا به بررسی استفاده از فضای خالی یا Negative Space در طراحی لوگو بپردازیم.
آنچه در این مطلب میخوانید:
فضای منفی در طراحی لوگو چیست؟
وقتی در ارتباط با فضای منفی در طراحی لوگو صحبت میکنیم، ممکن است این مبحث با فضای خالی بین اجزای لوگو مورد اشتباه قرارگیرد.
در ابتدا بهتر است بدانید فضای خالی به همان فاصله ای گفته می شود که بین اجزای مختلف یک لوگو وجود دارد، به عنوان مثال فاصله موجود بین پیکتوگرام و تایپوگرافی یک لوگو تلفیقی جزو فضای خالی در لوگو محسوب می شود. ولی فضای منفی یک مفهوم دیگر در طراحی است که اکنون نیز از سرفصل های تدریسی در دانشگاه و مراکز آموزشی هنر های زیبا است.
بگذارید ابتدا با یک مثال مفهوم فضای خالی یا نگاتیو اسپیس در طراحی لوگو را درک کنیم. به تصویر زیر نگاه کنید:
هدف از طراحی این تصویر به خودی خود فقط رسم یک درخت است ولی قطعا ممکن است چندین صورت حیوان را نیز در این تصویر مشاهده کنید. بسیاری نیز بر اساس عملکرد مغزی مربوط به خودشان ممکن است در دید اول صورت ها را ببیندند و بعدا متوجه وجود یک درخت شوند.
بگذارید جمله ای که قبلا ذکر شد را در اینجا اصلاح کنیم؛ در واقع هدف از طراحی این تصویر ایجاد فضای منفی به شکل حیوانات است که با استفاده از درخت می توان آن را خلق کرد.
نکته مهم_ پس بدین ترتیب می توان فهمید: فضای منفی ، فضایی است که مستقیما طراحی نمی شود و با طراحی و کنار هم گذاشتن اجزای دیگر برای ایجاد غیر مستقیم یک تصویر، متن و یا یک طرح که همسو با اهداف برندینگ یک کسب و کار است، خلق می شود.
این روش توانسته به بهترین شکل ممکن موجب برتری و زیبایی برخی از لوگوهایی شود که اکنون این لوگوها را جزو بهترین لوگوهای طراحی شده در روند تاریخ می دانیم. در ادامه این مقاله به معرفی برخی از لوگو های معروفی که از این روش برای طراحی استفاده کرده اند خواهیم پرداخت.
بیشتر بخوانید : تاثیر رنگ ها در طراحی لوگو
چرا باید از فضای خالی در طراحی خود استفاده کنیم؟
فضای خالی به علت اینکه به عنوان یک تکنیک متفاوت وارد علم طراحی لوگو شد، تفاوت و خاص بودن را نیز به لوگوهای طراحی شده با استفاده از این تکنیک نیز اضافه کرد. به گونه ای که همه حتی از خلق یک فلش کوچک در لوگو فدکس نیز به وجد بیایند.
البته که این ذهن خلاق لیندر لیدر (lindon leader) بود که جرقه زد. شاید اگر او نبود این خلاقیت ذهن بسیاری از افراد نمی افتاد. این لیدر بود که برای اولین بار استفاده از فضای خالی در تایپوگرافی را در طراحی آرم ها به کار گرفت به گونه ای که همه از این اتفاق به عنوان انقلابی در صنعت لوگو یاد می کنند.
چگونه بود که فضای خالی لوگو فدکس (FedEx)، یک انقلاب آفرید؟
فدکس یک شرکت بزرگ و جهانی پست هوایی است. لیندر لیدر برای خلق این انقلاب در طراحی لوگو شرکت فدکس بسیاری از استانداردها را زیر پا گذاشت. بدین شکل که لیدر ریسک این را پذیرفت تا دو قسمت متمایز شده از هم یعنی حروف “Fed” و “EX” را با دو فونت متفاوت طراحی کند.
لیدر با ترکیب دو فونت univers64 و futura bold توانست به خواسته خود برسد. لیندن لیدر، طراح لوگو فدکس ، در اظهاراتی به این مسئله اشاره کرد که برای گنجاندن فلش درون تایپوگرافی مجبور شده بود فرم ها و قالب های این دو فونت را کمی شکنجه دهد تا جایگاه خودشان را پیدا کنند.
لیدر می گوید: من از بهترین مشخصه های هر دو فونت استفاده کردم تا با ترکیب آن ها یک ساختار منحصر به فرد را به وجود بیاورم.
بیشتر بخوانید: انواع لوگو و سبک های متفاوت آن
پس از تلاش و ریزه کاری بسیار در نهایت لیدر موفق شد تا تایپوگرافی و فلش را به درستی در جایگاه خودشان بنشاند و یک لوگو جذاب، متفاوت، پرمفهوم و زیبا را به جهان معرفی کند. در ضمن نکته ای دیگری که این لوگو به شدت در آن موفق است، انعطاف پذیری آن است، به گونه ای که شرکت فدکس در موقعیت های مختلف به راحتی با تغییر رنگ حروف “Ex” بدون از دست رفتن ساختار لوگو، توانست به بهترین شکل آن موقعیت را توصیف کند.
همین دلایل به همراه ارزش ایجاد شده و معروفیتی که این لوگو موجب آن بود باعث شد تا این لوگو در لیست 8 لوگو برتر 35 سال اخیر قرار بگیرد.
زیاده روی در استفاده از فضای خالی؟!
قبل از آنکه وارد این بحث شویم بهتر است به صورت کلی با “گشتالت” آشنا شویم.
گشتالت یک نظریه روانشناسی است که به بررسی ادراک بصری مغز انسان می پردازد. طبق این نظریه، پس از مشاهده یک تصویر ذهن انسان در ابتدا سعی می کند آن تصویر را به صورت یک کل ترسیم کند تا اینکه در ابتدا درک جزء به جزئی از آن داشته باشد. دلیل این امر نیز محدودیت مقدار اطلاعاتی است که ذهن انسان می تواند آن را پردازش کند. در نتیجه اگر مقدار اطلاعات بصری زیاد و پیچیده ای در یک زمان به ذهن انسان وارد شود، ذهن به صورت خودکار با استفاده از اصول گشتالت اقدام به ساده سازی آن تصویر می کند.
موضوع گشتالت یک موضوع مهم در طراحی بصری و به خصوص در طراحی یک لوگوی حرفه ای است که در مقالات آینده پارماتیک به صورت تخصصی وارد این بحث خواهیم شد.
منظور ما از ارائه مبحث گشتالت این بود که ذهن در ابتدا ممکن است فضای خالی استفاده شده در لوگو را تشخیص ندهد و در ابتدا از فضای مثبت طرح یک دید کلی برای خود بسازد. پس از آن است که ذهن شروع به مکاشفه جزئیات دیگر می کند. می توانید به مثال درخت برگردید و ببینید که این اصل در دنیای واقعی چگونه کار می کند.
نکته مهم: در نتیجه به کارگیری جزئیات بسیار زیاد با استفاده از فضای خالی در وهله اول لوگو شمارا از آن سادگی که جزو اصول اولیه طراحی لوگو است خارج می کند، در وهله دوم فضای مثبت را از بین میبرد، در وهله سوم ذهن را از مکاشفه جزئیات خسته کرده و درنهایت موجب شکست لوگو می شود.
شما باید بتوانید با خلاقیت خود، به ساده ترین شکل ممکن المان مرتبط و مدنظر خود را با استفاده از فضای خالی خلق کنید و در نهایت خالق اثری قوی حتی در حد لوگو فدکس باشید.
لوگوهای موفق جهانی با استفاده از متد فضای خالی
1- لوگو امید برای کودکان آفریقایی:
خلاقیت در استفاده از فضای منفی در روند طراحی لوگو امید کودکان کار بینظیر است. نقشه قاره آفریقا به گونه ای در لوگو ایجاد شده است که گویی تداعی کننده شکاف بین یک کودک آفریقایی با سرپرست خود است.
2- لوگو باغ وحش پیتسبورگ:
اکنون می دانید که درختی که در مثال ابتدایی این مقاله نقش داشت متعلق به کدام کمپانی است. این لوگو که در فضای منفی آن یک شیر و یک میمون به همدیگر خیره شده اند برای یک باغ وحش واقعا زیباست.
3- لوگو مسابقات فرمول یک:
همه دنبال کنندگان مسابقات فرمول یک آن را با علامت f1 می شناسند. مشاهده کنید که چقدر زیبا المان انتزاعی قرمز رنگ که مفهوم سرعت را تداعی میکند با ترکیب حرف f، عدد 1 را در فضای منفی خلق می کنند.
4- لوگو تایپ تیغ یا Blade:
ممکن است که در نگاه اول طراحی این تایپوگرافی بسیار ساده به نظر برسد اما می توانید با کمی دقت شاهکار طراح را در استفاده از فضای منفی حرف a برای خلق چاقو را مشاهده کنید.
5- لوگو شرکت الکتریکی Elettro Domestici:
تصویر کلی که در ارتباط با این لوگو بر اساس اصول گشتالت در ذهن ایجاد می شود، تصویر یک پریز است که نشان از نوع فعالیت آن بوده. جیانی بورتولوتی، طراح خلاق این اثر، به زیباترین شکل ممکن حرف E را در فضای منفی (سمت چپ) و حرف D را در فضای مثبت (سمت راست) گنجانده است.
6- لوگو باغ وحش کلن آلمان:
استفاده از تصویر کلی فیل در این لوگو به دلیل شهرت این باغ وحش با پارک فیل هایی آسیایی اش است. فضاهای خالی بدن این فیل به زیباترین شکل ممکن یک زرافه و یک کرگدن را تداعی می کند. جالب است بدانید که فضای خالی قسمت عقبی پاهای این فیل نماد مناره های کلیسای جامع شهر کلن است.
7- لوگو شبکه NBC:
شبکه NBC که به دلیل استفاده از رنگ های مختلف در ارائه برنامه هایش معروف شد، یک طاووس را در فضای منفی لوگو خود به نمایش گذاشت.
8- لوگو Toblerone:
شرکت شکلات Toblerone در شهر برن سوئیس مستقر است. این شهر به کوه های بلند خود معروف است. از طرفی نیز به برن “شهر خرس ها” نیز گفته می شود. همین دلایل بودند که طرح زیبای این لوگو خلق شود. چاشنی این طراحی رنگ آن بوده که تداعی کننده رنگ شکلات است. عجب خلاقیتی!!!
10- لوگو اسپارتان:
ببینید باشگاه گلف اسپارتان چقدر زیبا و خلاقانه با ترکیب فضای منفی و مثبت تصویر یک گلادیاتور را در لوگوی خود شکل داده است.
نتیجه گیری
در این مقاله به طور کلی متوجه شدیم که فضای منفی در طراحی لوگو خلق طرحی غیر مستقیم با در کنار هم گذاشتن دیگر اجزای طراحی شده است و با فضای خالی بین اجزای لوگو متفاوت می باشد.
استفاده از این روش در طراحی به دلیل خاص و متفاوت بودن آن ، می توانید لوگویی خلق کنید که مانند لوگو شرکت “FedEx” جزو 8 لوگو برتر 35 سال اخیر باشد. لوگو فدکس را لیندن لیدر طراحی کرده بود به گونه ای که همه از آن به عنوان انقلابی در طراحی لوگو یاد می کردند. او اولین کسی بود که از فضای خالی در طراحی تایپوگرافی استفاده کرد. علاوه بر فدکس کمپانی هایی همچون نیز از فضای منفی در لوگوی خود استفاده کرده اند که آنها نیز همچون فدکس در استفاده از این مسئله موفق بوده اند.
ساده بودن شرط اول برای طراحی هر لوگویی است. با استفاده از مفهوم گشتالت که همان درک کلی ذهن انسان در نگاه اول به یک تصویر است، باید سعی کنید تا ساده ترین راه را برای خلق یک فضای منفی مرتبط با مفهوم لوگو و جذاب را پیدا کنید.
در نتیجه به صورت کلی میتوان گفت که به سه دلیل:
- از بین رفتن سادگی
- مردن فضای مثبت
- خسته شدن مخاطب از مکاشفه
نباید بیش از حد از فضای خالی برای خلق المان های زیاد استفاده کرد.
در نهایت برای خبره شدن در استفاده از فضای خالی در طراحی لوگو سه راه وجود دارد که آنهم نگاه کردن، تمرین و تمرین است.
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
چگونه یک فتوشاپ کار حرفه ای شویم؟
مسکات چیست و چه تاثیری در برند دارد؟
دیدگاهتان را بنویسید