بازاریابی پنهان

بازاریابی پنهان یکی از زیر شاخه ها و اصطلاحات بازاریابی می باشد، به این معنا که شرکت ها و مجموعه ها برای تبلیغ محصول، خدمات و هر چیز دیگری، از روش هایی استفاده می کنند که در نگاه اول تبلیغ به نظر نمی آید و یا حتی مخاطب متوجه آن نیز نمی شود ولی تأثیر زیادی بر روی فروش و عرضه خدمات آن شرکت دارد. چندین موارد از بازاریابی پنهانی که توسط شرکت های بزرگ انجام شده است را در ادامه مثال زده ایم پس تا آخر مقاله با ما همراه باشید.

همان طور که بارها و بارها در مقاله های مشابه تکرار شده است، بازاریابی شغل و حرفه ای می باشد که محدودیتی در آن وجود ندارد. اگر به فیلم هایی که در مورد بازاریابی هستند دقت کرده باشید همیشه دست بازاریابان در انجام فعالیت هایی برای افزایش فروش و یا هر هدف دیگری که مجموعه دارد باز است و در اظهار نظر اباعی ندارند. همین ویژگی بازاریابی باعث شده است که روز به روز روش ها و متد هایی به وجود آید که استفاده از آن ها ممکن است انقلابی را در پی داشته باشد. بازاریابی مخفی (پنهان) هم از این قاعده مستثنی نیست. شاید قدمت این نوع بازاریابی بیشترازنمونه های مشابه باشد ولی باز هم ساخته و پرداخته ذهن بازاریابان می باشد.

جیمز ویکاری اولین فردی بود که در رسانه های عمومی پرده از این موضوع برداشت و اعلام کرد که آزمایشاتی بروی افراد و اشخاص مختلف انجام شده که نتیجه این آزمایشات کمی تعجب برانگیز می باشد. تصور کنید که با انجام کاری بدون نمایان کردن جنبه ی تبلیغی آن، تبلیغش کنید و این عمل بازده بیشتری نیز نسبت به موارد تبلیغاتی داشته باشد. کمی عجیب و دور از ذهن می باشد ولی واقعی است. بازاریابی پنهان کاری می کند که وجه بد تبلیغ و بازاریابی پشت پرده ای پنهان شود و کسی متوجه آن نشود.

می‌توانید مطالعه کنید: بازاریابی چیست؟

آزمایش آقای ویکاری

جیمز ویکاری بازاریاب و روانشناسی بود که اعلام کرد در یکی از سینما ها اقدام به انجام نوعی تبلیغ بدون هیچ نشانه‌ای نمود به این صورت که در هنگام پخش فیلم پیام کوتاهی ظاهر می شد که نوشته شد بود «اگر گرسنه یا تشنه هستی با کوکاکولا و پاپکرن برطرفشون کن» این تبلیغ در مدت زمان بسیار کوتاهی ظاهر و محو می شد و این عمل بارها و بارها تکرار شد و نتیجه افزایش فروش 19 درصدی پاپکرن و 50 درصدی کوکاکولا بود. بعد از اظهارات آقای ویکاری موج عظیمی از تنش ها به وجود آمد و آن قدر این مسئله بزرگ شد تا ویکاردی مجبور به انکار همه‌ی گفته‌هایش و دروغی بودن آن ها شد. شاید این نوع بازاریابی که خشم مردم را در پی داشت در همان ابتدا از بین می‌رفت ولی شرکت های بزرگ دست از استفاده از این نوع متد بر نداشتند و حتی امروزه نمونه‌های حرفه‌ای‌تری از آن ها را نیز شاهد هستیم.

بازاریابی پنهان چیست؟

احتمالاً با مطالعه موارد بالا تقریباً متوجه شده‌اید که بازاریابی پنهان چیست ولی قصد داریم کمی دقیق تر این مسئله را تعریف کنیم. بازاریابی مخفی به مجموعه اعمالی گفته می شود که بدون تبلیغ جلوه دادن یک برند یا محصول و یا حتی خدماتی که یک شرکت ارائه می کند، قصد دارد تبلیغ آن را انجام دهد یا به زبان ساده‌تر اگر کاری انجام دهید که محصولتان تبلیغ شود ولی مردم متوجه جنبه تبلیغی بودن آن نشوند، تبریک میگوییم شما بازاریابی پنهان را انجام داده اید. برای مثال تقریباً همه ی کبابی ها و یا جیگرکی هایی که در خیابان ها و کوچه ها وجود دارند در حال انجام بازاریابی مخفی هستند و شاید روحشان هم خبر ندارد. به این صورت که تکه چربی درون آتیش می اندازند و بویی کل محله را برمی دارد که مجبور می شوید به آن غذا خوری مراجعه کنید. در نگاه اول این کار کمی ناجوانمردانه می باشد و شاید هم به همین دلیل بود که آقای ویکاری با واکنش تندی از مردم روبه رو شد ولی می بینیم که همچنان از این روش برای افزایش فروش و رشد کار استفاده می شود.

نمونه هایی از بازاریابی پنهان

بیشتر فعالیت های انجام شده برای پیاده سازی بازاریابی پنهان مربوط به فیلم ها می باشد؛ زیرا مخاطبان بسیار بیشتری را نسبت به حوزه های دیگر داشته و مردم بهتر می توانند با سینما ارتباط برقرار کنند. البته علاوه بر این موضوع ویژگی های مثبت دیگری نیز می توان برای صنعت سینما یاد کرد ولی همین دو مورد برای داشتن یک تبلیغ پنهان برای هر برندی کافی است. علاوه بر سینما نمونه های دیگری از پیاده سازی این نوع بازاریابی در حوزه های مختلف وجود دارد که برای درک بهتر به نمونه هایی از بازاریابی پنهان در زیر توجه کنید:

بازاریابی پنهانی که شرکت استارباکس در سریال Game of Thrones انجام داد

یکی از موفق‌ترین سریال ها در کل دوران سینما را می توان به سریال Game of Thrones یا بازی تاج و تخت نسبت داد که مطمئن هستم طرفداران بسیار زیادی نیز دارد. اگر دنبال کننده این سریال بوده متوجه شدید که در یکی از سکانس های این سریال سوتی بسیار بزرگ و عجیبی توسط تولید کنندگان این سریال رخ داد که مربوط به نمایان شدن لیوانی از شرکت استار باکس بود. در نگاه اول همه خندیدند و با خود فکر کردند که عجب سوتی خفنی، ولی این یک اشتباه نبود. خیلی از افراد شاید تا قبل از این اشتباه، شاید اسم شرکت استارباکس را هم نشنیده بودند ولی با این کار زیرکانه این شرکت میان اکثر مردم جهان شناخته شد. در این نوع بازاریابی از روش های گوناگونی استفاده شد مانند بازاریابی ویروسی، یعنی علاوه بر بازاریابی پنهانی که انجام دادند و با سوتی جلوه دادن این موضوع که اشتباه بزرگی توسط فیلم برداران این سریال انجام شده است، باعث پخش شدن این سوتی میان مردم مانند یک ویروس نیز شدند که بر معروفیت استارباکس مؤثرتر واقع شد.

استفاده از برند Audi در مجموعه فیلم های مامور انتقال

فیلم مامور انتقال را دیده اید؟ در تمامی قسمت های این فیلم آقای استاتهام درحال رانندگی با ماشین آئودی می باشد. حتی در سکانسی از این فیلم ها نیز می گوید که «من فقط ماشین خودم رو میرونم» با محبوبیتی که آقای استاتهام میان مردم دارد به طبع علاقه مندان به این برند ماشین افزایش می یابد. پس نمونه ای از بازاریابی مخفی را شاهد هستیم به این صورت که بدون تبلیغ درون فیلم ناخودآگاه علاقه‌مند به خرید ماشینی از برند Audi می شویم. در این نوع بازاریابی بیلبوردهای تبلیغاتی همان افراد مشهور و معروف هستند که علاقه که مردم نسبت به آن ها دارند را به برند های مختلف انتقال می دهند و علاوه بر فیلم مامور انتقال نمونه های بسیار زیادی هم وجود دارد مانند:

مجموعه فیلم های جمیز باند

در مجموعه فیلم های جیمز باند به دلیل استفاده مکرر از ماشین های استون مارتین برند این ماشین ها (ASTON MARTIN) بسیار محبوب شد و افراد زیادی آرزوی داشتن ماشینی از این شرکت را داشتند بدون این که این شرکت در این فیلم حتی یک بنر تبلیغی یا حتی یک جمله کوتاه که جنبه تبلیغی داشته باشد را نمایان کند و درنتیجه جایگاه ویژه ای میان مردم پیدا کرد که در طولانی مدت ماندگار خواهد بود.

بازاریابی پنهان در مجموعه فیلم های تبدیل شوندگان

یکی دیگر از نمونه هایی که می توان برای این نوع بازاریابی نام برد مجموعه فیلم های تبدیل شوندگان می باشد که از ماشین های خاصی همراه با مفهوم ویژه ای استفاده می کنند؛ مانند فورد موستانگ که در مجموعه فیلم های تبدیل شوندگان نماد سرعت و زیبایی است که در نتیجه مخاطبان با تماشای این فیلم احساس می کنند که نیاز دارند ماشینی از این برند را خریداری کنند و تنها با یک ترفند ساده این کمپانی آمریکایی نتیجه ای را می بیند که حتی با چندین میلیون دلار هزینه هم نمی تواند به آن دست پیدا نماید.

بازی Need for Speed Most Wanted

مطمئنم که کمتر کسی پیدا می شود که این بازی را بازی نکرده باشد و تقریباً اکثر مردم با این بازی خاطره دارند. در این نوع بازی نیز ماشین ها به بهترین حالت خود نمایش داده می شوند که حسی خوب را به مخاطبان خود القا می کنند برای مثال ماشین هایی با برند لامبورگینی در این بازی کمی سخت به دست می آید و کاربر می بایست چالشی سخت را پشت سر بگذارد تا به ماشینی با این برند دست پیدا کند که در نتیجه این سختی، فرد متوجه می شود که ماشین ها لامبورگینی خاص هستند و هر کسی نمی تواند آن را داشته باشد.

شاید مفید باشد: گیمیفیکیشن چیست؟ (بازی وارسازی )

موسیقی نوعی دیگر از بازاریابی پنهان

در پی اظهارات ویکاردی و پس از آن که گفته های خود را رد کرد آزمایش مشابه ای برای اثبات این قصه تدارک دیده شد. به این صورت که دو نوع از نوشیدنی های معروف که ساخته شده توسط دو کشور مختلف بود را در معرض فروش قرار دادند و در یک روز موسیقی از یک کشور و در روز دیگر موسیقی از کشور مقابل را پخش کردند. نتیجه این تحقیق به این صورت بود که فروش نوشیدنی نوع یک در روز هایی که موسیقی از کشور خود پخش می شد بیشتر از روز های قبلی بود. زمانی که با خریداران مصاحبه می شد اکثراً می گفتند که حتی به موسیقی توجه هم نکرده اند تا چه رسد به این که به دلیل پخش آن نوشیدنی خاصی را تهیه کرده اند. با کمی دقت می شود نتیجه گرفت که بازاریابی پنهان بیشتر بر ناخودآگاه انسان ها تأثیر می گذارد تا بعد خود آگاه آن و این تأثیر بسیار بهتر می باشد. تأثیر موسیقی بر انسان بسیار زیاد است به گونه ای که طبق گفته های فیلم سازان بیش از 90 درصد ترسناک بودن فیلمی مربوط به موسیقی آن است، پس در امر فروش و بازاریابی نیز موسیقی می تواند عنصر بسیار مناسبی برای تحریک انسان ها باشد.

هدیه شرکت های بزرگ به افراد معروف

اگر شبکه های اجتماعی افراد مشهور و معروف را دنبال می کنید ممکن است چندین بار دیده باشید که شرکت ها و برند های بزرگ برای آن ها هدیه هایی را می فرستند. برای مثال برند TAG Heuer برای رونالدو، نمونه ای بهترین ساعت های خود را به عنوان هدیه می فرستاد. در نگاه اول جنبه تبلیغی زیادی را نمی بینیم ولی در ناخودآگاه خود فکر می کنیم که حتماً این برند معروف و لاکچری می باشد که فردی مانند رونالدو با آن همه ثروت و شهرت از آن استفاده می کند. نمونه های مختلفی از این دست وجود دارد مانند هدیه های متوالی هوآوی به لواندوفسکی (مهاجم بایرن مونیخ) که نشان گر خاص بودن و القا کننده حس خوبی به طرفداران این شخصیت می باشد، بدون نمایان ساختن جنبه تبلیغی آن.

استفاده از گوشی BlackBerry در فیلم های جاسوسی

اگر تا به حال به گوشتان نخورده است بهتر است اشاره شود که گوشی بلک بری مشهور به امنیت بالا می باشد. البته بنده این موضوع را نه رد و نه قبول دارم و خود را بی طرف اعلام می کنم ولی آن گونه که گفته می شود این نوع برند در تولید گوشی هایی که سخت هک می شوند موفق عمل کرده است و در فیلم های جاسوسی می توان دید که جاسوسان از این نوع گوشی بیشتر استفاده می کنند. بدون آن که کسی متوجه جنبه تبلیغی بودن آن شود در واقع کمپانی بلک بری در حال تبلیغ برترین ویژگی گوشی خود است. ایجاد تغیری که باعث شکل گرفت بحث و جدال هایی بر سر آن می شود نوعی دیگر از بازاریابی پنهانی که توسط شرکت های بزرگ ممکن است طرح ریزی شود ایجاد تغیری در ارائه نوع محصول خود و یا بسته بندی آن و … باشد.

در نتیجه این موضوع مخاطبان و مصرف کنندگان شروع به بحث و جدال بر سر آن تغییر می کنند و بهترین نوع تبلیغ یعنی دهان به دهان را انجام می دهند که حتی شرکت و مجموعه مربوطه حتی در مورد آن تغییر صحبت هم نمی کنند؛ یعنی یک شرکت بزرگ تغیری را به وجود می آورد، مردم درمورد آن بحث می کنند، ناخواسته تبلیغ آن برند و مجموعه را انجام می دهند، بدون اینکه شرکت مربوطه واکنشی نشان دهد. دقیقه مانند کاری که شرکت استارباکس انجام داد. در مقطعی جعبه های نوشیدنی خود را به رنگ قرمز تغییر داد و باعث تعجب همه گان و در نتیجه بحث بر سر آن شد که موجب تبلیغ هرچه بهتر استارباکس شاید بدون هیچ هزینه ای شد. لازم است اشاره شود که تبلیغی که از آن حرف می زنیم دهان به دهان می باشد یعنی بهترین نوع تبلیغ که هزینه ای برابر با صفر و بازدهی برابر با صد دارد.

مزیت بازاریابی پنهان

خیلی از افراد از بازاریابان و کلاً با بازاریابی مشکل دارند و به گونه ای از آن ها متنفر هستند و در واقع ذهنیتی که نسبت به بازاریابی در ذهن آن ها شکل گرفته است به گونه ای می باشد که فکر می کنند بازاریابان فقط به دنبال فروش محصول خود و بیان ویژگی های آن هستند. به همین دلیل این نوع بازاریابی محبوبیت بالایی دارد و در آینده نیز رشد بسیار زیادی خواهد داشت. بزرگ ترین ویژگی که می توان برای بازاریابی پنهان نام برد، در واقع پنهان کردن جنبه بازاریابی، بازاریابی می باشد. در واقع مانند سپر و ماسکی است که مانع از نمایان شدن صورت واقعی این نوع از مارکتینگ می باشد. همچنین مطالعات انجام شده نشان می دهد که ذهن انسان می تواند تصاویر و مطالبی تا حد اقل 15 میلی ثانیه را دریافت کند. با استفاده از همین موضوع سعی می شود دراین مدل از بازاریابی تصاویری که مربوط به آن می شود را در کمتر از 15 میلی ثانیه به مخاطب نشان دهند تا هم از جنبه تبلیغی آن کاسته شود و هم به اصطلاح پنهان تر باشد تا ذهن مخاطب در گیر این موضوع شود که چه اتفاقی رخ داد و به دنبال پیدا کردن آن شود.

جمع بندی

در مقوله بازاریابی زیرشاخه ی دیگر از آن یعنی بازاریابی پنهان را بررسی نمودیم که شاید تنها یک قطره از این دریای عظیم می باشد. شرکت های بزرگ بسیار زیادی برای برندینگ و تبلیغ محصولات و خدمات خود از این متد استفاده می کنند که چندین مورد از آن ها را بازگو کردیم. البته انواع گوناگونی از این نوع بازاریابی نیز وجود دارد که ممکن است هم اکنون درگیر آن باشیم بدون آن که متوجه شویم و شاید در آینده ماهیت آن را درک کنیم دلیل به وجود آمدن این مسائل مربوط به استعدادی است که در این نوع روش بازاریابی وجود دارد، یعنی در آینده شاهد رشد بسیار زیاد این نوع از بازاریابی خواهیم بود و به صورت حرفه ای تری شاهد پیاده سازی آن خواهیم بود. بزرگ‌ترین مزیتی که بازاریابی پنهان دارد همان پنهان کردن جنبه بازاریابی، بازاریابی می باشد که به صورت مختصری نیز در این مقاله به آن اشاره شد. اگر شما دنبال کنندگان گرامی سایت پارماتیک نیز نمونه هایی از این نوع بازاریابی را می شناسید که در این مقاله به آن اشاره نشده است، خوشحال می شویم که در بخش نظرات نمونه های جالب بازاریابی پنهان را با ما در میان بگذارید.